हिंसात्मक अत्याचार ।।
हिंसात्मक
अत्याचार
घटना
शुक्रबारदेखि भएको रहेछ मैले सारदा थापालाई अदालतमा देखेको आईतबार थियो । उनी
श्रीमान श्रीमतिको सम्बन्ध विच्छेदका लागि अदालतले तोकेको पेशीका लागि उपस्थित हुन
अदालत गएकी रहिछन् । उनीसँग अदालत परिसरमा उनका श्रीमान पनि थिए । म एक अर्को मेरै
वडाको अंश मुद्दाको वकपत्रका लागि अदालत गएकी थिएँ । करीब एक बजेदेखि साढे तीन
बजेसम्म म अदालत परिसरमै रहेको फूलबारीमा घाम तापेर बसेकी थिएँ । म पत्रकारीता
पेशाको हिसाबले भन्दा पनि साक्षीको तर्फबाट बकपत्र गर्न गएकाले पनि अन्य विषयमा
खासै ध्यान थिएन ।
त्यहिँ
बस्दै गर्दा सारदा अदालतको मूल ढोकानिर कराएको सुनेँ । उनले भन्दै थिईन, ‘म यहाँबाट जान्न मलाई यीनिहरुले मार्छन । बरु म
यहिँ बस्छु ।’ उनको आवाज चर्किएसँगै उनका श्रीमानले अलि नजिक गएर के भने मैले
बुझिन । तर सारदा कराई रहिन । उनको कुरा नत त्यहाँ भएका प्रहरीले सुनेका थिए नत
कुनै अदालतभित्र रहेका कोहि कसैले सुनेका थिए (सुनेर पनि नसुने जस्तो गरेका थिए) ।
जहाँ वकिल, नागरिक, कर्मचारी, प्रहरी लगाएत सबै थिए । न कसैले उनलाई
हेरेको थिएन नत बोलेका थिए । (मानौं उनी मानसिक विरामी हुन, बोल्नुको अर्थ छैन जस्तै गरि)
मैले
त्यहाँ भएका केहि वकिल, केहि न्यायका लागि गएका मान्छे लगाएत
केहिसँग यी महिला किन यसो भनिरहेकी ? को
रहिछन ? भनेर सोधें । सबैको एउटै एउटै कुरा
थियो । यो महिला खराब हो । यीनले गाउँलेको ऋण लिएर नतिरेको र श्रीमानसँग सम्बन्ध
विच्छेद हालेको बताए । केहिले लेनदेनको मुद्दा पनि छ भने ।
म
वकपत्रको समय कुरिरहें । त्यहि समयमा अदालत भवन बाहिर परिसरमा २ जना महिलाहरु पनि
भुत्भुताए । उनीहरु रिसले चुर छन भनि छुट्याउन मलाई कुनै समय लागेन । उनीहरु म
बसेकै नजिकै बसेका थिए । उनीहरुलाई मैले देखेको हो चिनजान हैन । उनीहरुले महिला
बोलिरहेकै बेला भने यसलाई अदालतबाट बाहिर मात्रै आओस न सास मात्रै बाँकी राखेर
कुट्नुपर्छ भने । मैले भनेँ, किन
कुट्ने ? खास कुरा के हो ?
उनीहरुले
भने, ‘यसले पैसा खाएर काठमान्डौमा जग्गा किनी
। अहिले ऋण नतिर्ने ? यसलाई नकुटेर कसलाई कुट्नु ?’
मैले
त्यो महिलालाई कुट्छन भन्ने आँकलन गर्न सकिन । अनि उनीहरुलाई भनेँ, ‘किन कुट्नु ? कुटेर पैसा आउँछ र ?’ उनीहरुले
अब अरु विकल्प छैन भन्दै थिए । अनि उनीहरुलाई सोधेँ, घर कहाँ हो तपाईँहरुको ? उनीहरुले
ढकालगाउँ भने । म त्यसपछि वकपत्रमा गएँ । बकपत्र सकियो । म अदालतबाट फर्किएँ ।
सम्बन्ध विच्छेद र लेनदेनको मुद्दा भएकाले ती महिलालाई मैले केहि सोधिन । उनीहरु
त्यतै थिए । प्रहरी प्रशासन जसरी पनि महिलालाई त्यहाँबाट घर पठाउने दाउमा रहेको
देखिन्थ्यो ।
जब
म घर आएँ त्यसको करीब डेढ,
घण्टामा ती महिलालाई पोलमा बाँधेर
गाउँलेले कुटेको अवस्थामा एसपी राजकुमार सिलवालले उद्धार गरेर सिन्धुली अस्पतालमा
भर्ना गरेको खबर पाएँ । महिला अर्धचेत रहेको खबर आयो । त्यसको करीब आधा घण्टा
जतिमा तीन दिनदेखि महिलालाई बन्धक बनाई कुटेको समाचार सिन्धुली खबरमा आयो । अनलाईन
खोलेर हेरें तीनै अदालतमा सुरक्षा माग्ने महिला रहिछिन् फोटोमा । म छक्क परेँ ।
कुट्छौं, भन्थे कुटिसकेछन् । कति अमानवीय मान्छे
रहेछन् जस्तो लाग्यो ।
तर
मैले तीनदिनसम्म महिलालाई बन्धक बनाएको कुरा पत्याउन सकिन । समाचारले दोधार बनायो
। कुटेको कुरामा विमति रहेन तर सदरमुकाममा तीनदिनसम्म बाँधेर कुट्दासम्म प्रहरीले
सूचना नपाउनु, अदालतको ढोकामा सुरक्षा माग्दा ती
महिलाले सुरक्षा नपाउनु, फेरी कुटिनु ? हैट हाम्रो सुरक्षा जस्तो लाग्यो ।
मङ्गलवार, जनवरी 09, 2024
म
मेरो कार्यालयको कामले अलि व्यस्त थिएँ । तीन दिन बाँधेको घटना पुष्टि गर्ने आधार
नपाउँदासम्म समाचार नलेख्ने निर्णय गरेँ । समाचार लेख्ने की नलेख्ने विषयमा हाम्रो
पत्रिकाको टिममा छलफल चलिरहेको थियो । तथापी त्यसलाई तुरुन्तै लेख्नुभन्दा तीनदिन
बन्धक बनाईएको कुरा के हो भन्ने विषयमा खोज्न हाम्रो टिम लाग्यो । उद्धार भएको
भोलीपल्टसम्म पनि हामी यहि विषयमा छलफल र प्रमाणको खोजीमा रहयौं ।
त्यो
बिचमा पत्रिकाको टिमबाट प्रहरीसँग बुझ्ने, समाचार
तयार गर्ने काम भयो । पत्रिका र आफ्नो अनलाईनमा समाचार हाल्न तेस्रो दिन बिहान
प्रमाण प्राप्त भएपछि हामी तयार भयौं । त्यो दिन समाचार मैले फाइनल गरें र
पत्रिकामा प्रकाशित ग-यौं । अनलाईन अपडेट भयो । एकै दिन नयाँ पत्रिका दैनिक, प्रभात समाचार दैनिक र इसाझा नेपाल डटकममा
समाचार प्रकाशन भयो । त्यसपछि देशभरका मिडियाले समाचार प्रकाशन गरे । कति
सञ्चारमाध्यमले त्यो समाचार प्रकाशन प्रसारण गरे त्यसको आँकलन नै गर्न सकिएन ।
यति
ढिलो समाचार प्रकाशन हुनुमा मैले त्यो घटनालाई विश्वास गर्न नसक्नु पहिलो कारण
थियो । समाचार ब्रेक गर्ने नाममा हतारो हुन्छ की भन्ने आशंका हामीमा थियो । हामीले
समाचार लेख्दा प्रहरीले घटनामा संलग्न भएका ७ जनालाई पक्राउ गरिसकेको थियो ।
अर्को
कुरा सिन्धुलीको ढकालगाउँ राजनीतिक, सामाजिक
रुपमा शिक्षित र सचेत नागरिक बस्ने गाउँका रुपमा चिनिन्छ । सदरमुकामको मुटुमा तीन
दिनसम्म एउटा महिलामाथि समाज नै लागेर संगठित रुपमा यस्तो निकृष्ट व्यवहार हुन्छ
भन्ने पत्याउन पनि सकस थियो । नपत्याउन पनि सकिएन ।
मलाई
भने समाचार लेखिसक्दा पनि त्यहि अदालतको दृष्यले चिमोटिरहेको थियो । शिक्षित र
सचेत समाजले त्यो खालको हर्कत गर्ला भन्ने भएको भए त्यो महिलालाई सोध्थें होला ? सायद सेफ हाउसमा पठाउँथे होला ? प्रहरीलाई सुरक्षा किन नदिएको भनेर सोध्थें
होला ? त्यहाँसम्मको कल्पना गर्न समेत मैले
सकिन । मैले एक पटक सारदालाई सोधेको भए पछिल्लो घटना अर्थात पोलमा बाँधेर अर्धचेत
बनाउने अवस्था आउँदैन थियो होला ? मैले
सारदालाई प्रश्न नगर्दा उनले थप सजाय पाईछन त्यसमा मलाई निकै पछुतो छ सधै पछुतो
लागिरहने छ ।
अर्को
कुरा प्रहरीलाई सबै घटनाक्रम थाहा थियो भन्ने बुझ्न बाहिर जानै पर्दैनथ्यो ।
त्यहाँ भएका सुरक्षा, कर्मचारी, नागरिक जो कोहिले महिलालाई दोष लगाईरहेका थिए ।
अदालत
परिसरमा हुने जो कोहि सुरक्षा त्यतिकै मागिने चिज हैन भन्ने विषयमा संवेदनशिल थिएन
। यसले सुरक्षा दिने प्रहरी नै यो घटनामा संलग्न थिए की भन्ने प्रश्न उब्जिन सक्छ
। सुरक्षाको सूचना प्रहरीलाई थियो भने तत्काल रेस्कु किन भएन ? किन प्रहरी प्रमुख नै रेस्क्युमा खटिनु प-यो ? यसको चिरफार सुरक्षा क्षेत्रले पनि गर्न आवश्यक
छ । जसको बदनामी समाजभरी फैलिएको छ । प्रहरी प्रमुख भन्दा तल्लो तहलाई घटनाको
पूर्ण जानकारी थियो भन्ने चर्चा छ । जुन चर्चा चिर्न प्रहरीले सक्छ या सक्दैन त्यो
हेर्न बाँकी छ ।
यो
सँगै अदालत परिसरमा सुरक्षा माग्दा नपाउने कस्तो सुरक्षा दिईरहेका छौं भन्ने
विषयमा पनि सुरक्षा क्षेत्र संवेदनशिल हुन आवश्यक छ । अदालतमै कुट्छौं भन्ने ती
महिला कहाँ छन ? ती त पक्राउ परेका छैनन । तिनको खोजी
प्रहरीले किन गरेन ? प्रहरीलाई घटनास्थलमा जान नदिई
फर्काउने व्यक्तिहरु पनि खुलेआम छन भन्ने चर्चा छ त्यो पाटोबाट अनुसन्धान हुनु
नपर्ने हो त ?
अर्को
पाटो आर्थिक विषय पनि यो घटनामा जोडिएको छ । के सारदाले ऋण लिएर नतिरेकै हुन्, ऋण दिनेले लाखौं रुपैंया आम्दानी कसरी गरे ? त्यसको सरकारलाई तिर्नपर्ने कर तिरेका छन की
छैनन । कतै बाँधेर चेक र कागजातमा हस्ताक्षर गरेका थिए की ? मिटरव्याजको प्रभाव त छैन घटनामा ? यो विषयमा समेत अनुसन्धान तेर्सिन आवश्यक छ ।
अर्को कुरा अहिले पनि पीडितका परिवारलाई बयान फेर्न र घटनालाई प्रभाव पार्न
राजनीतिक दवाव, सामाजिक दवाव बढेको कुराहरु बाहिरिएका
छन । ती प्रभाव रहनु हुदैन । घटनाको निष्पक्ष छानविन आवश्यक छ ।
मङ्गलवार, जनवरी 09, 2024
\ बिमला पाण्डे
No comments:
Post a Comment