कन्तबिजोग स्कुल             \

 

खिया लागेका पुराना जस्तापाता । एक हातको अन्तरमा परेका प्वाल । वर्षौंअघि बुनिएका थोत्रा गुन्द्र्री र त्यसमाथि असरल्ल बसेर ‘यस सर’ भनिरहेका विद्यार्थी । झट्ट हेर्दा २० वर्षअघि आमा समूहका लागि चलाइएको प्रौढ कक्षाको झल्को दिने यो दृश्य दैलेखको ठाटीकाँध गाउँपालिका- १ स्थित गंगालाल आधारभूत विद्यालयको हो ।

 

अझ विद्यालयको ढोकाबाटै छिनछिनमा धुलो उडाउँदै गुड्छन् सवारी साधन । सवारी साधनको आजवाजसँगै विद्यार्थी कक्षा कोठाबाट बाहिर निस्कन्छन् र गाडी देखिउन्जेलसम्म हेरेर टोलाइरहन्छन् । न कक्षा कोठाभित्र कालोपाटी/सेतोपाटी, न त बस्न पर्याप्त कुर्सी-बेन्च नै छन् । २०६३ सालमा स्थापना भएको यो विद्यालय स्थानीय तहको दैलोमै छ । तर, स्थानीय सरकारले सौतेनी व्यवहार गर्दै आएको छ यसलाई । स्थानीय सरकार आएको ५ वर्ष पुग्न लाग्दासमेत छेवैमा रहेको गाउँको सरकारको मुख्यालयले अहिलेसम्म फर्केर हेरेन ।

 

‘विद्यार्थीको पीडा बुझ्ने त परै जाओस्, ५ वर्षसम्म स्थानीय सरकारले सिधा नजरले पनि हेरेन’, गंगालाल आधारभूत विद्यालय कोसेडीका विद्यालय व्यवस्थापन समिति अध्यक्ष दीपेन्द्र बम गुनासो गर्छन् । विद्यालयमा ११५ जना विद्यार्थी अध्यनरत छन् । बालविकासदेखि ५ कक्षासम्म पढाइ हुने विद्यालयमा विद्यार्थीका लागि जम्माजम्मी १५ वटा डेस्क-बेन्च छन् ।

 

एउटा बेन्चमा ८ जनासम्म बसेर पढ्नुपर्ने अवस्था आएपछि विद्यालयले बालविकास र कक्षा १ का विद्यार्थीलाई भुइँमै राखेर पढाउँछ । जसोतसो भुइँमा विद्यार्थी त बस्छन् तर कुनै पनि दिन सबै कक्षामा एकै पटक पढाइ हुँदैन । बालविकासदेखि कक्षा ५ सम्मका विद्यार्थीलाई पठाउन जम्मा ४ जना शिक्षक छन् । ३ जना दरबन्दीका र एक जना बालविकासका शिक्षकले सबै कक्षामा पढाउनुपर्ने बाध्यता रहेको व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष बम बताउँछन् ।

 

विद्यालयले दरबन्दी थप्न र पूर्वाधारमा सहयोग गर्न पालिकासँग पटकपटक आग्रह गर्यो । विद्यालयको ढोकाबाटै सवारी गुड्ने अवस्था अन्त्य गर्न विद्यालय परिसरमा पर्खाल लगाउन अनुनय गर्यो । तर, स्थानीय सरकारले अहिलेसम्म सुनेन । ‘त्यही भएर हामीलाई सौतेनी व्यवहार भयो भनेका हौँ’, बम भन्छन् । विद्यालय समयमै विद्यालय प्राङ्गणबाट सवारी साधन हुइँकिँदा पनि विद्यालयप्रति कसैको चासो नगएको शिक्षिका कमला शाही बताउँछिन् । विद्यालय समयमै विद्यालयभित्र सवारी प्रवेश गर्छन्’, उनले भनिन्, ‘तर, नियमनकारी बेखबर छन् ।’

 

व्यवस्थापन समितिका अध्यक्षदेखि शिक्षक-शिक्षिकाहरूले पटकपटक पूर्वाधारमा लगानी गर्न र विद्यालय परिसरमा पर्खाल लगाइदिन आग्रह गर्दा स्थानीय जनप्रतिनिधि भने सडक महत्वपुर्ण भएको भन्दै विद्यालय सुधार अहिले प्राथमिकतामा नभएको जबाफ दिन्छन् ।

 

पूर्वाधारलगायतका सुविधा दिन पटकपटक कुरा गरिसक्यौँ तर पालिका अध्यक्ष विद्यालय भन्दा सडक नै उपयुक्त भएको भन्दै विद्यालयको कुरा नउठाउन भन्छन्, हामीलाई हेर्ने कोही भएन’, व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष बम भन्छन् । गाउँपालिकाका अध्यक्ष धीरबहादुर शाही भने विद्यालय अन्तै सार्ने योजना बनिरहेकाले पूर्वाधार लगायतका विषयमा बेवास्ता गरिएको बताउँछन् ।

 

विद्यालय भएको ठाउँबाटै बाटो लैजानुपर्ने बाध्यताका कारण विद्यार्थीले दुःख पाएका भन्दै उनले विद्यालय सार्ने आश्वासन त दिए ‘तर, अभिभावकले चन्दा उठाएर बनाइदिएको ६ कोठे विद्यालय भवन कहाँ लैजाने ?’ यसको उत्तर भने अध्यक्ष शाहीसँग पनि छैन ।

बुधवार, मार्च 30, 2022